ارزیابی توان محیطی برای توسعه‌ی ژئوتوریسم در یک منطقه‌ی حفاظت شده مطالعه موردی: منطقه‌ی حفاظت شده مانشت، بانکول و قلارنگ در استان ایلام

گردشگری صنعتی است که امروزه مورد توجه بسیاری از دولت‌ها قرار گرفته است و در حال حاضر یکی از پردرآمدترین بخش‌های اقتصاد جهانی می‌باشد. صنعت گردشگری به شکل چشمگیری بر نرخ اشتغال، درآمد ملی، مصرف و سرمایه‌گذاری آثار مثبت دارد. گردشگری را بسته به هدف گردشگر، به انواع مختلفی طبقه‌بندی کرده‌اند که یکی از آنها ژئوتوریسم می‌باشد. با اینکه ژئوتوریسم در حال حاضر بخش کوچکی از کل توریسم را به خود اختصاص داده، اما این بخش از صنعت توریسم از نرخ رشد بسیار بالایی برخوردار است. در این مقاله  با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی به شناسایی پهنه‌های مستعد ژئوتوریسم در منطقه حفاظت شده مانشت، بانکول و قلارنگ با استفاده از مدل منطق بولین  و مدل AHPپرداخته شده است به همین منظور لایه‌های اطلاعاتی شامل نقشهارزش‌های ژئومورفولوژی، زمین‌شناسی، توپوگرافی، پهنه‌بندی شیب، پوشش گیاهی،  چشمه‌های معدنی، راه‌های ارتباطی، منابع آبی و نقشه اماکن رفاهی و اقامتی تهیه گردید. اعمال وزن‌های مناسب در محیط  نرم‌افزار  Expertchoiceانجام شد. سپس با تلفیق و همپوشانی لایه‌های اطلاعاتی در محیط نرم‌افزار Arc GIS10.2پهنه‌های مناسب شناسایی و اولویت‌های برتر جهت توسعه‌ی ژئوتوریسم معرفی گردید.  نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که مناطقی با جاذبه‌ی بالا بیشتر در شمال، مرکز تا جنوب‌شرقی منطقه‌ی حفاظت شده قرار دارند که دارای پوشش گیاهی و جنگلی، منابع آبی و ارزش‌های بالای ژئومورفولوژیکی هستند و مناطقی با جاذبه‌ی پایین بیشتر در جنوب و غرب محدوده قرار دارند که از نظر  ارزش‌های ژئومورفولوژی، پوشش گیاهی و جنگلی، دسترسی و زیر ساخت‌ها، منابع آبی و داشتن جاذبه‌های طبیعی ضعیف ارزیابی شده‌اند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که دو مدل  AHPو مدل منطقی بولین در ارزیابی ژئوتوریسم  در منطقه‌ی مورد مطالعه انطباق بالایی دارند و برای ارزیابی ژئوتوریسم در مناطق مختلف می‌توانند مناسب باشند. همچنین معرفی این جاذبه‌های طبیعی به گردشگران به‌صورت درست، موجب تأثیرگذاری مثبت گردشگران بر محیط طبیعی شده و زمینه‌ی ارتقای جاذبه‌های گردشگری را فراهم می‌آورد.